Chỉ 5-7 năm đã bùng dịch bệnh

Theo nhóm tác giả nghiên cứu của Viện Di truyền Nông nghiệp về suy thoái đất trong những năm qua: Khi hình thành các vùng sản xuất chuyên canh tập trung, thì dịch bệnh sẽ bùng phát là điều chắc chắn không thể tránh khỏi.

Trên phạm vi từ Bắc đến Nam ở nước ta, cứ vùng nào bắt đầu hình thành vùng sản xuất hàng hóa thâm canh cao, thì thường chỉ được 5-6 năm đầu là ổn, nhưng sau đó đều lại xảy ra dịch bệnh. Năng suất, chất lượng sản phẩm theo đó cũng ngày càng giảm, chứ không còn được như giai đoạn ban đầu.

Giai đoạn đầu đưa canh tác hữu cơ, vi sinh lên các vùng cam ở Hà Giang, bối cảnh lúc ấy không khác gì các vùng cam ở Phủ Quỳ (Nghệ An) hay Cao Phong (Hòa Bình) bây giờ. Nghĩa là chỉ được sau 5-7 năm chu kỳ đầu phát triển tốt, thì càng về sau càng tàn lụi, bùng phát đủ loại dịch bệnh, tiêu biểu như vùng cam Quang Bình (Hà Giang), chỉ sau 5-6 năm phát triển ào ạt, cho năng suất chất lượng cao thì dần tàn lụi...

Ảnh hưởng của suy giảm chất lượng đất đai tới canh tác cây trồng, nhất là các tỉnh Tây Nguyên và ĐBSCL đang báo động. Ba năm gần đây, chúng tôi triển khai đề tài cải tạo đất nhiễm mặn, tiến hành khảo sát ở rất nhiều tỉnh ĐBSCL, thấy nhiều vùng đất đã có biểu hiện rất rõ về các dịch bệnh trên cây ăn quả.

Vùng ĐBSCL ngày càng chịu ảnh hưởng của hạn mặn, cây ăn quả bị chết, thiệt hại nặng nề. Thiệt hại này ngày càng tiêu cực, nặng nề hơn tới cây trồng khi kết hợp với điều kiện đất đã bị thoái hóa lâu dài do canh tác kiểu bóc lột đất.

Cùng một điều kiện chịu tác động của hạn mặn như nhau, nhưng một số mô hình thí nghiệm của chúng tôi cho thấy, nơi nào có sử dụng cân đối phân bón, có bón phân hữu cơ, kèm theo các chế phẩm vi sinh, thì tỉ lệ cây bị chết do hạn mặn đã không còn đáng kể, trong khi các vườn không áp dụng sâu về giải pháp hữu cơ  - vi sinh thì bị thiệt hại rất nặng nề, một số vườn gần như chết sạch. Điều này cho thấy nếu chúng ta chỉ canh tác đơn thuần về vô cơ thì hệ vi sinh vật ở trong đất gần như không còn nữa.

Tại một số vùng chuyên canh cây thanh long, khảo sát của chúng tôi cho thấy trong vòng một vụ (3 tháng), ước tính có tới bình quân 26-27 lần nông dân phải phun thuốc BVTV các loại. Với tần suất sử dụng các loại hóa chất như vậy, sẽ rất khó để một vi sinh vật nào có thể tồn tại được trong môi trường khốc liệt như thế.

Bên cạnh đó, tại nhiều vùng sản xuất chuyên canh nông nghiệp hàng hóa thâm canh cao, hầu như nông dân ít khi sử dụng thiếu phân bón, mà thường là sử dụng thừa phân bón vô cơ, càng được mùa thì nông dân càng sử dụng nhiều phân bón. Điều này dẫn tới hệ lụy là hệ vi sinh vật trong đất ngày càng suy giảm, hàm lượng các nguyên tố trong đất không cân đối, chai hóa, là nguyên nhân khiến cây trồng không thể hấp thụ được dinh dưỡng.

Phải ngăn nguy cơ thuốc BVTV hóa học “đội lốt” sinh học

Vài ba năm trở lại đây, việc sử dụng các chế phẩm sinh học, đẩy mạnh sử dụng phân bón hữu cơ trong sản xuất mới bắt đầu được để ý. Với sự tập trung đầu tư vào mảng sản xuất phân bón vô cơ, chế phẩm vi sinh ngày càng sôi động. Đây là xu hướng rất đáng mừng, và có thể 3-5 năm tới, cơ cấu phân bón vô cơ, sử dụng chế phẩm vi sinh trong nông nghiệp ở nước ta sẽ rất nhiều.

Xu hướng và nhu cầu thực tế của các loại vật tư như phân bón vi sinh, thuốc BVTV sinh học, chế phẩm sinh học tới đây sẽ là vô cùng lớn, trong đó đã có những loại thuốc BVTV sinh học có hiệu lực tốt, hoàn toàn có thể thay thế được thuốc hóa học, đồng thời cải thiện được môi trường, giúp chi phí sản xuất giảm theo thời gian...

Tuy nhiên, vấn đề đang nảy sinh hiện nay, đó là nếu không có cơ chế kiểm soát chặt chẽ về chất lượng các chế phẩm vi sinh, thuốc BVTV sinh học thì sẽ lợi bất cập hại. Hiện nay, rất đáng mừng là nông dân đã ngày càng có ý thức về tầm quan trọng của việc sử dụng chế phẩm sinh học, phân bón vi sinh, thuốc BVTV sinh học. Vì vậy đơn cử như với thuốc BVTV, nếu là loại thuốc mà trên bao bì không ghi là thuốc BVTV sinh học, nhất là lại có hình “đầu lâu” thì nông dân đều “né”, thậm chí không thuê được người phun thuốc.

Vì thế, có tình trạng các nhà sản xuất đang luồn lách quy định, có thể tên thuốc BVTV đăng ký là sản phẩm sinh học, nhưng thực tế bên trong đó, lại “độ” thêm các hoạt chất hóa học khác nhằm tăng hiệu lực để bán được hàng càng nhiều càng tốt. Điều này nếu không được kiểm soát chặt chẽ về chất lượng, thì sẽ tạo ra một sự chuyển biến về bức tranh sử dụng thuốc BVTV sinh học chỉ mang tính vỏ bọc, nhưng thực chất thì nông dân vẫn đang đổ thuốc độc ra môi trường. Đây là vấn đề cực kỳ nguy hại.

Kiểm tra phải chặt chẽ hơn

Hiện nay, cơ quan chức năng khi kiểm tra chất lượng sản phẩm thuốc BVTV, thì chỉ kiểm tra về hoạt chất đã đăng ký. Vì vậy, cần phải có chế tài để kiểm tra xem trong sản phẩm đó, có bị nhà sản xuất trộn thêm hoạt chất nào khác nữa không, đặc biệt là phải kiểm tra xem có hay không các hoạt chất thuốc BVTV đã bị cấm trong sản phẩm.

Nông dân chưa tiếp cận được phân bón hữu cơ giá rẻ

Hệ vi sinh vật trong đất có tồn tại và phát triển được hay không là nhờ vào chất lượng môi trường sống của nó là đất. Đây là điều mà ai cũng biết. Tuy nhiên, vấn đề lớn nằm ở chỗ việc sử dụng các nguồn hữu cơ, phân bón hữu cơ đôi khi tác dụng của nó lên sự sinh trưởng, phát triển của cây trồng không được rõ nét như phân vô cơ, nên việc sử dụng phân vô cơ trong một giai đoạn dài đã dần tụt giảm, khiến hệ môi trường sinh thái đất bị vỡ, mất cân bằng.

Có một thực tế là hiện nay, có những nơi thì rất thừa nguồn phân hữu cơ, nhưng có nơi lại rất thiếu. Ví dụ các trang trại chăn nuôi, lượng chất thải rất lớn và thường không thể xử lí được triệt để. Nông dân thường tống thẳng phân, nước thải ra các vùng đất trồng cỏ, đây đều là những vùng đa số đất bị ô nhiễm hữu cơ. Tuy nhiên lại có những vùng sản xuất tập trung quy mô lớn về cây ăn quả, cây công nghiệp, vùng rau hoa... thì rất thiếu nguồn phân.

Xu hướng chăn nuôi ngày càng tập trung quy mô lớn, không phân tán như ngày xưa. Vì vậy các vùng trồng trọt tập trung thường rất khó khăn trong việc tiếp cận các nguồn phân hữu cơ từ chất thải chăn nuôi.

Vì vậy, để tăng cường việc sử dụng phân bón hữu cơ, cải thiện môi trường và hệ sinh vật đất một cách tổng thể cho ngành nông nghiệp, sẽ phải cần tới những chính sách, chế tài mang tính mạnh mẽ hơn nữa. Ở các nước, để tránh việc các trang trại, doanh nghiệp chăn nuôi phát thải ra môi trường, các doanh nghiệp chăn nuôi sẽ buộc phải trả tiền cho các doanh nghiệp, nông trang chuyên về trồng trọt để được vận chuyển, xử lí và sử dụng nguồn phân hữu cơ này.

Trong khi đó ở nước ta thì điều này đang ngược lại, nghĩa là các doanh nghiệp, trang trại trồng trọt lại đang phải trả tiền mới có thể mua được phân bón hữu cơ của trang trại chăn nuôi. Thậm chí đối với các loại phân bón hữu cơ, hữu cơ vi sinh được sản xuất, đóng bao bài bản, thì người làm trồng trọt đang phải mua với giá quá đắt đỏ.

Hiện phân bón hữu cơ do các nhà máy sản xuất trên thị trường phải gánh rất nhiều chi phí trung gian (trong đó chi phí thương mại chiếm tới 60-70%), nên giá rẻ nhất cũng phải 2.000đ/kg. Nếu tính chi phí trung bình/ha, để cùng cung cấp đảm bảo dinh dưỡng cho cây trồng phát triển, cho năng suất cao, việc sử dụng phân bón hữu cơ trung bình phải 10 triệu đồng/ha/vụ, quá đắt đỏ so với việc sử dụng phân bón hóa học. Vì vậy, nông dân không mặn mà sử dụng phân hữu cơ do chi phí sản xuất quá cao.

Nếu nông dân có thể dễ dàng tiếp cận với nguồn phân bón hữu cơ đảm bảo chất lượng, giá rẻ, thì tin chắc không có lí do gì mà họ không sử dụng... Qua đó, sẽ tạo được một cách tổng thể nhằm cải tạo chất lượng đất nông nghiệp mang tính bền vững.

(TS Lương Hữu Thành, Viện Môi trường Nông nghiệp, Bộ NN-PTNT)

Trao đổi với Báo Nông nghiệp Việt Nam về những thông tin biến động mặt hàng phân bón gần đây, đặc biệt là giá phân DAP, Cục trưởng Cục Bảo vệ thực vật (Bộ NN-PTNT) Hoàng Trung cho rằng, giá phân bón tăng hiện nay theo đúng quy luật cung cầu thị trường và là khách quan do thế giới tăng.

Theo ông Hoàng Trung, những tháng gần đây giá cả mọi loại hàng hóa trên thế giới đều tăng sau khi việc khống chế dịch Covid-19 đạt kết quả khả quan. Trong đó, các mặt hàng như dầu khí, hóa chất, cước vận tải, container tăng mạnh đã ảnh hưởng trực tiếp tới ngành sản xuất phân bón của thế giới.

Theo Cục trưởng Hoàng Trung, hiện mỗi năm nước ta tiêu thụ khoảng 10 - 11 triệu tấn phân bón các loại, trong đó khoảng 4 triệu tấn là DAP. Về cơ bản, Việt Nam đã tự chủ được mặt hàng phân bón từ nhiều năm qua, thậm chí năm 2020 còn xuất khẩu trên 4 triệu tấn phân bón các loại.

Theo Cục Bảo vệ thực vật, hiện tổng công suất thiết kế các nhà máy sản xuất phân bón tại Việt Nam lên tới 34 triệu tấn/năm nên sản xuất phân bón trong nước mới đạt sản lượng khoảng 1/3. Do đó, Cục trưởng Cục Bảo vệ thực vật Hoàng Trung khẳng định, không có chuyện khan hiếm phân bón dẫn tới ảnh hưởng tới sản xuất nông nghiệp của nước nhà trong thời gian tới.

Riêng với mặt hàng phân bón DAP, Cục trưởng Hoàng Trung cho rằng, không phải Việt Nam mà với bất cứ quốc gia nào khi một mặt hàng trong nước tự sản xuất được, cơ quan quản lí nhà nước đều cần có những cơ chế, chính sách, biện pháp hỗ trợ nhằm tạo môi trường cạnh tranh công bằng, bình đẳng với sản phẩm nhập khẩu.

Bằng chứng, tại việt Nam từ khi có 3 nhà máy sản xuất DAP là Đình Vũ, Lào Cai và Đức Giang đã giúp giá phân DAP duy trì ổn định suốt nhiều năm qua. Ngay ở thời điểm hiện tại, giá DAP sản xuất trong nước cũng đang có giá bán thấp hơn DAP nhập khẩu từ 4.000 - 5.000 đồng/kg. Từ đó cho thấy vai trò đối trọng, điều tiết quan trọng của các nhà máy DAP trong nước với DAP nhập khẩu.

“Một mặt hàng phân bón quan trọng mà chúng ta tự sản xuất được như DAP, giá lại thấp hơn giá nhập khẩu, chất lượng đảm bảo theo quy chuẩn, tiêu chuẩn được ban hành, không có lí do gì chúng ta không ủng hộ. Bởi các doanh nghiệp này phát triển sẽ giúp ngành nông nghiệp và nông dân được hưởng một thị trường phân bón ổn định mang tính lâu dài và bền vững, tránh việc bị phụ thuộc vào nước khác”. Cục trưởng Cục Bảo vệ thực vật Hoàng Trung nhấn mạnh.

Tuy nhiên theo Cục trưởng Cục Bảo vệ thực vật Hoàng Trung, ngay khi giá mặt hàng DAP tăng mạnh, Cục đã liên hệ với các nhà máy sản xuất DAP trong nước đề nghị hạn chế tối đa xuất khẩu để ưu tiên tối đa thị trường trong nước để cân bằng ổn định.

Bên cạnh đó, Cục Bảo vệ thực vật cũng có những khuyến cáo, hướng dẫn bà con nông dân sử hiệu phân bón tiết kiệm, hiệu quả hơn, bởi thực tế hiệu suất sử dụng phân bón của Việt Nam đang rất thấp, chỉ đạt 50 - 60% dẫn tới lãng phí và ô nhiễm môi trường.

Trước việc giá mặt hàng phân bón DAP nhập khẩu về Việt Nam lên tới 15.000 - 16.000 đồngkg, một số doanh nghiệp nhập khẩu DAP đã có đơn kiến nghị Bộ Công thương, Thủ tướng đề nghị tạm bỏ thuế phòng vệ thương mại với mặt hàng DAP.

Bộ Công thương sau khi tiến hành rà soát, đánh giá và tham vấn các đơn vị liên quan đã ra thông báo cho rằng, việc áp thuế tự vệ đã được cân nhắc, tính toán rất kỹ lưỡng, cũng như đánh giá ảnh hưởng tới các bên liên quan, bên cạnh đó giá phân DAP tăng do yếu tố khách quan thế giới tăng, hơn nữa pháp luật hiện hành không có quy định về việc tạm thời hủy bỏ biện pháp tự vệ theo những biến động mang tính thời điểm.

Người khôn mới làm được mận "ngố"

Đường chân trời như biến mất khi màu trắng của mây lẫn trong màu trắng của hoa mận. Những ngôi nhà be bé bên triền núi, triền đồi tưởng chừng cũng bồng bềnh trôi trong sắc trắng tinh khôi ấy. Khắp không gian ong bướm rộn ràng bay, chim chóc rộn ràng hót.

Nhắc đến mận Sơn La người ta hay nói về Vân Hồ, Mộc Châu nhưng ở Yên Châu quả cũng ngon không hề kém cạnh, vị chua rôn rốt mà ngọt hậu đậm đà. Xã Lóng Phiêng là thủ phủ của mận Yên Châu với hàng trăm ha trải dài tít tắp.

Băng qua chiếc cầu bắc tạm bằng ba bốn cây bương, chênh chao vì không có tay vịn tôi như người say khi lạc bước vào thiên đường hoa rộng mênh mông của anh Phạm Công Hoan ở bản Yên Thi. Vườn có 250 gốc mận, đều đang ở độ tuổi thứ 7, 8 - thời kỳ sung sức nhất, khiến cho khách đường xa len lỏi dưới tán cây ai nấy đều cúi đầu, thu tay lại vì sợ làm rụng những cánh hoa mỏng manh đang ánh lên như tuyết.

Bố mẹ anh quê gốc ở Hưng Yên lên khai hoang từ năm 1985, khi đó nơi đây chỉ toàn là đất bạc màu, cỏ tranh chen lẫn với cỏ lau không có ai chịu nhận. Do chậm chân, hết mất đất tốt nên gia đình đành phải nhận mảnh nương khô cằn ấy để trồng ngô. 7, 8 năm trước anh mới chuyển hướng sang mận bằng cách rất công phu là múc đất thành từng hố, bỏ phân hữu cơ vào cải tạo để trồng cây.

Thời gian kiến thiết rất lâu, 4 - 5 năm đầu gần như không có thu hoạch mà chỉ thấy tiền của, công sức đổ ra nhiều như nước ngoài suối. Năm 2019 anh học theo dân bản Ôn ở huyện Mộc Châu nơi có kỹ thuật rất mới là cắt tỉa cành mận để cho quả được to hơn.

“Để cành vươn tốt tươi nhìn rất thích mắt nên khi tôi cắt tỉa cây đến trơ trụi bà con đều bảo làm thế sao có quả mà thu? Dở người à? Mỗi gốc có được 1 tạ quả hay không? Ngay cả vợ cũng ca cẩm vì xót của nên tôi phải đuổi về, tự tay mình cắt tỉa hết, mãi về sau thấy vợ nguôi nguôi mới cho tham gia vào”, anh nhớ lại thời gian đầu khởi nghiệp.

Năm đầu tiên áp dụng kỹ thuật này cây ra hơi ít quả nhưng sang đến năm thứ hai thì mỗi gốc mận 50kg quả của nhà anh Hoan còn thu được nhiều tiền hơn mỗi gốc 1 tạ quả của nhà khác. Trung bình mận chọn 45 quả/kg đã là to nhưng vườn này đạt tới 23 quả/kg. Giá bán loại “mận ngố” như thế cao gấp hai, gấp ba lần thông thường nên ngay vụ đó anh đã lãi được 300 triệu.

Năm 2020 Sơn La bị một trận mưa đá hiếm gặp trong một đời người nhưng vườn của anh vẫn thu tới 2 tấn “mận ngố”, hầu như không có mận thường trong khi vườn nhà khác “mận ngố” chỉ lác đác. “Kỷ lục về giá năm 2019 tôi bán loại mận ngố chị 50.000 đồng/kg nhưng hồi ấy yêu cầu của người tiêu dùng chưa cao, chăm sóc chưa tốt "ngố" chị có 32 quả/kg trở xuống, "ngố" em có 40 quả/kg đổ xuống. Tới năm 2020 "ngố" chị tôi bán đã 23 quả/kg trở xuống rồi”, anh kể.

Anh Hoan bảo tôi, tổng cộng nhà có 5ha mận trong đó cắt tỉa gọn gàng như cây cảnh được 3ha, dự định sẽ sớm áp dụng nốt. Năm nay trong mặt bằng chung được mùa hoa của cả vùng nhưng vườn nhà anh vẫn khác biệt ở chỗ hoa to hơn, tỷ lệ bông đuôi chồn nhiều hơn và hầu như không có quả mận dọc, còi cọc, trái mùa. Những bông hoa ngắn dạng đuôi chồn ấy về sau sẽ đậu chừng 5 - 7 quả, quả to đặc biệt gọi là mận "ngố”.

Theo anh Hoan, “hoa rất quan trọng nhưng nếu không có lộc để nuôi dưỡng cũng không thành quả. Bởi thế, tỷ lệ đẹp giữa hoa và lộc là ¾ và ¼. Thời điểm chuẩn bị tắt hoa này có ý nghĩa quyết định 50/50 với sự thành bại của một mùa vì chỉ cần có rệp bám vào lộc là sinh ra quả vẹo, quả vọ, coi như bỏ”.

Từ 20 tháng 12 âm lịch cho đến tết là quãng thời gian các nhà vườn ăn rồi chỉ có mỗi việc là đeo bình đi phun. Anh Hoan toàn sử dụng “thuốc mát” - một loại chế phẩm sinh học để đỡ hại hoa, thứ nữa cũng là để đỡ hại người. Là nhà báo từng viết loạt bài về những ngôi nhà được dựng bằng chai thuốc trừ cỏ ở Sơn La nên tôi đặc biệt để ý đến chúng nhưng ở đây không thấy một bóng dáng vỏ bao nào. Anh bảo cây mận vốn rất nhạy cảm với loại hóa chất này, chỉ cần chạm vào là bị chột nên 5 năm nay tuyệt đối không còn dùng.  

Một hai năm về đây cây mận có giá nên hầu như chẳng nhà vườn nào ở đây chặt cành để bán nhưng vẫn lác đác thấy hoa mận bày ven đường 6 dịp cận tết bởi đó là những cây cỗi, chuẩn bị chặt hoặc một số đồng bào thiếu hiểu biết không tính được giữa giá trị của hoa và giá trị của quả. Mỗi lần thấy một cành mận bị bày bán như thế anh Hoan tâm sự thấy rất xót xa.

Ngắm hoa quên cả đói

Men theo một lối mòn tím ngắt hoa dại uốn quanh triền đồi tôi tìm đến túp lều canh nương của anh Phạm Văn Huấn cũng ở bản Yên Thi. Đứng ở trên nóc lều canh phóng tầm mắt ra xa là bạt ngàn hoa trắng lấp lánh trong nắng vàng, là dòng suối trong xanh, là con đường cong như một dải lụa vắt hờ hững ngang lưng chừng núi.

Nhà anh Huấn có 3 nương mận tổng diện tích 3ha với khoảng 700 gốc riêng khu vực này đã 450 gốc. Hai năm nay anh áp dụng kỹ thuật không làm đất để nuôi cỏ chống xói mòn, tiêu độc chất từ phân hóa học và tạo thêm mùn bã hữu cơ. Hơn thế, nhờ có thảm cỏ mà đất bên dưới lúc nào cũng ẩm kịp cho cây mận ra hoa đều vào đúng mùa khô khát nhất. Ngoài ra anh còn sử dụng hệ thống tưới bơm nước từ dưới suối, có vòi dẫn đến từng gốc, đi bất cứ đâu, hễ có sóng điện thoại là có thể ra lệnh cho máy hoạt động.

Nghề trồng mận cũng lắm lao đao, lúc bởi giá cả thị trường trồi sụt, khi bởi thiên tai, bão gió bất thường. Suốt từ năm 2013 - 2017 giá mận rẻ tới mức chỉ 2.000 đồng/kg trong khi công thuê hái đã 1.000 đồng/kg nên anh bị lỗ nặng. Bắt đầu từ 2019 khi giá tăng cao, năng suất vườn đã có, gia đình anh mới lãi được 350 triệu.

Năm 2015 gặp đợt rét kỷ lục tuyết phủ dày 3 - 4cm trên các mái nhà, tuyết phủ trắng trên những gốc mận non nhưng kỳ lạ thay sau đó cây vẫn đâm chồi, bật lộc. Năm ngoái khi mưa đá xong, ra đồi nhìn quả mận xanh rụng dày đặc trên đá trắng, sờ tay vào lạnh buốt nhưng lòng chủ vườn còn lạnh buốt hơn. Là đàn ông anh cố kìm nén còn vợ anh thì như người mất hồn đến mấy hôm.

Mùa mận đó, tổng thu của anh chị chỉ được có hơn 300 triệu. Bởi thế, chứng kiến mùa hoa đẹp chưa từng có như năm nay, những chủ vườn như anh hết vào ra ngắm nương nhà mình lại đến nhà chúng bạn để vừa ngắm vừa bình luận hay chia sẻ kinh nghiệm.

Hết xuống dốc, vượt con suối cạn tôi lại ngược dốc để đi lên nương mận 400 gốc đẹp như chốn bồng lai tiên cảnh của anh Nguyễn Văn Sản. Bên một mỏm đá rêu phong, mấy thành viên trong gia đình anh đang chuyện trò khe khẽ trong tiếng tao tác của gà trưa gáy, kêu mùa tình tự. Mới bước vào độ tuổi thứ 6, nghĩa là khá non nhưng năm ngoái vườn mận đã trả công chủ nhân mình bằng số lãi 160 triệu.

Nở một nụ cười mãn nguyện, anh bảo với tôi rằng: “Nhiều lúc lên nương ngắm thấy hoa nở đều, cánh dày, bông to, cây khỏe, tôi phấn khởi đến mức mê mải quên cả thời gian, 1 giờ chiều, vợ gọi điện báo cơm nhưng cũng chẳng muốn về nhà bởi bụng lúc nào cũng lưng lửng…”. Niềm vui của anh cũng giống như niềm vui của người nông dân đi giữa mùa vàng ngập tràn hương lúa chín vậy.

Một vài cánh hoa vương trên tóc, trên áo cũng đủ để cho tôi ra về mà lòng còn đầy lưu luyến, nhung nhớ cả một khoảng trời Tây Bắc mùa này đang ngập tràn trong sắc trắng…

Yên Thi - tên bản được ghép bởi tỉnh Hưng Yên và huyện Ân Thi, gốc gác chính của 180 hộ lên đây khai hoang. Giờ cỡ 50 - 60% có nhà lầu, 30 - 40% có xe hơi, năm 2020 dính trận mưa đá khủng khiếp, mất mùa nên tốc độ mua xe của bà con có chậm lại nhưng vẫn hơn 10 cái. Vụ mận này nếu thành công có lẽ sẽ thêm 20 chiếc nữa "tìm đường" về bản.